Problem Neydi?

Öğrenciler içinde bulundukları sistemden dolayı her şeyi  "doğru" ya da "yanlış" olarak görüyor, sonuçlara odaklanıyor ve farklı düşünürken karşılaşacakları tepkiden çekiniyorlar. Okul öncesinde yaratıcı olmaktan korkmazken, ilkokula gelen öğrenciler artık "farklı" düşünemiyor. Peki "Öğrenme ortamlarında, yaratıcılığın önündeki en büyük engel nedir?" ve "Yaratıcı bir eğitim ortamı nasıl sağlanır?"

Çözüm

Tasarım Odaklı Düşünme metodolojisini uygulandığı problem çözme sürecinde; yaratıcılığı en çok kısıtlayan etmenin hata yapmaktan korkmak olduğu ortaya çıktı. İnsanların yaratıcılığının, özgür düşünebilme fırsatı verildiğinde daha görünür olduğu; öğrencilerin, ezberci bir eğitime adapte olmak durumunda kaldığı, bu sebeple de hayatlarında devamlı tek bir cevabı aradıkları, sonuca odaklı kaldıkları ve süreci önemsemedikleri gibi sonuçlar ortaya çıktı. Bu problemi çözmek için düşünülen birçok etkinlikten biri de "Hata Kapsülü" oldu.

İki hafta boyunca süren bir uygulama olan Hata Kapsülü, öğrencilerin hata olduğunu düşündükleri eylemlerini yazıp attıkları temsili bir kutudur. Uygulamanın sürecinde 4 dersten oluşan etkinlikler bulunur. Öğretmenler, süreç boyunca her hata yapıldığında hatadan çok, hatadan öğrenilenler üzerine vurgu yapar ve bunu sürekli ön plana çıkarır. Hatalarından bir şeyler öğrendiklerini söyleyen, fark eden öğrencileri cesaretlendirir.  Öğretmen; öğrencileri hata yapmaları için değil, eğer hata yaptılar ise ya da birileri onlara hata yaptıklarını söyledi ise, bunları kapsüle atmaları için hatırlatmalarda bulunur.

Etkisi

Bu süreçte öğrencilerde, hata yapmanın doğal bir süreç olduğu, hatalardan öğrenilebileceği, farklı bakış açılarıyla bakılabileceği ve problem çözme becerilerinin gelişmesi gibi kazanımlar gözlemlendi. Öğrenciler, etkinlik sonrasında, hatalar üzerinden analizler yaparken hata yapanları yargılamamayı, hatalara gülünebileceği, hatalardan birçok şey öğrenilebileceği, ve hata yapılsa bile denemekten vazgeçilmemesi gerektiği gibi çıkarımda bulundular.

Bu çözüm; Ashoka Farkyaratan Sınıflar kapsamında seçilen ve paylaşılan iyi örneklerden biri olup ayrıca 15. Eğitimde İyi Örnekler Konferansı’nda Öğretmen Ağı özel oturumunda kendine yer bulan çalışmalardan bir tanesidir.

Çözüm Okullarda Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. 

Etkinliği Geliştirenler

Berna Aslan (İngilizce öğretmeni), Burcu Yıldırım (Okul öncesi öğretmeni), Fettah Şen (Türkçe öğretmeni), Gözde Uysal (Matematik öğretmeni), Keziban Özdoğan (Türkçe öğretmeni), Sibel Ezgi Epik (İngilizce öğretmeni)