Problem Neydi?

Öğrenciler mevcut eğitim sistemi içinde karar süreçlerinde aktif rol alamıyor. Demokrasiye olan inanç, öğretmenlerin, ebeveynlerin tutumları ve çocuğa ilişkin bakış açıları, çocuğun kendine atfettiği değer, problem çözme becerileri, karar süreçlerine ilişkin katmanları oluşturuyor. Çocuğa dahil olduğu tüm sistemlerde fikri alınmayan, alınsa bile uygulamada somut karşılığı olmayan bir ro atfedilebiliyorl. Peki; "Çocuğun sınıf ortamındaki karar alma süreçlerinde ürettiği fikirlerin somut karşılığını bulmalarını nasıl sağlayabiliriz?"

Çözüm 

Tasarım odaklı düşünme metodolojisinin uygulandığı problem çözme sürecinde; öğrencilerin karar süreçlerine katılımını artırmak için, çocuğun verdiği fikirlerin somut karşılığını görmesi ve fikirlerinin sistemdeki etkisini fark etmesi gerektiği kanaatine varılmıştır. Çünkü çocuklar, değişim oluşturabileceklerine inandıkça; karar süreçlerine katılım göstermeye de daha istekli olurlar. Bu amaçla, çocukların ölçme ve değerlendirme süreçlerinde aktif katılımını sağlamayı hedefleyen "Bana Sor" etkinliği geliştirildi.

Etkinliği uygulamak için öğrenciler ve öğretmen birlikte bir ders ya da konuya karar verir. Öğretmen sınıfa "Bu konuya ilişkin kazanımları öğrendiğinizi nasıl göstermek istersiniz?" diye sorar. Öğrenciler küçük gruplara ayrılır. Beyin fırtınası tekniği için gerekli süre ve yapışkanlı kağıtlar verilir. Öğrenciler belirledikleri tüm yöntemleri tek tek kağıtlara yazar. Süre bitiminde öğretmen tüm fikirleri toplar, benzer fikirler gruplandırılır. Kapalı ifade edilmiş, net anlaşılmayan fikirlerin anlaşılması için üzerinde konuşulur. Elde edilen tüm fikirler tahtaya yazılır. Oylama yapılarak en çok oy alan 4 ya da 5 fikir belirlenir. Fikirler aldıkları oy oranına bağlı olarak puanlamada etki edecek şekilde pasta grafiğine yerleştirilir. (Örneğin kukla gösterisi yapmak fikri sınıfın büyük bir oranla oy verdiği fikir ise 100 puanlık değerlendirme sisteminde etkisi 40 puan 50 puan olmalı). Pasta grafiği çeşitli malzemelerden hazırlanabilir. Her bir yöntemi bir öğrenci grubu hazırlayabilir. Çalışma takvimi belirlenir ve pasta grafiği ile birlikte sınıfın görünen bir yerine asılır. Süreç boyunca öğrenciler grafikte belirlenen yöntemlere yönelik çalışmalarını tamamlar. Öğretmen öğrencilerin yaptıkları çalışmaları pasta grafiği rehberliğinde değerlendirir. Etkinlik bitiminde tüm süreç büyük çember grupta değerlendirilir. Öğrencilerin özellikle değerlendirme süreçlerinde fikirlerinin alınır; sürece dair görüş ve duyguları konuşulur.

Hedeflenen Etki

Uygulama anasıfından lise kademesine kadar toplam 200 öğrenciyle uygulandı. Eğitimde ölçme ve değerlendirme alanı hep öğretmene özel dokunulmaz bir alan algısına dair azalma gözlemlendi. Öğrenciler, ölçme ve değerlendirme yöntemleri belirlerken kendi öğrenme stilleri hakkında da fikir sahibi olduğunu dile getirdi.

Çözüm Nasıl Uygulanır?

Çözüm, her branştan öğretmenden tarafından tüm kademelerde uygulanabilir. Çözüm, okulun koşulları, müfredat ya da öğrencilerin ihtiyaçları gözetilerek, uygulanacak eğitim ortamına uyarlanabilir. Uygulama sürecinde Yaratıcı Problem Çözme becerisi ve Tasarım Odaklı Düşünme (TOD) metodolojisi ile ilgili ihtiyaç duyulan bilgilere, www.yaraticiproblemcozme.org adresinden ulaşılabilir. Her çözüm, uygulanıp farklı öğrencilerle buluştukça gelişmeye ve zenginleşmeye açıktır. Çözümü uygulama sürecinde edindiğiniz deneyimleri ve çözümün gelişmeye açık yönlerine dair önerilerinizi info@ogretmenagi.org adresine gönderebilirsiniz. Çözümle ilgili sosyal medya paylaşımlarınızda #DeğişimOkulda hashtagini kullanarak ve Öğretmen Ağı hesabını etiketleyerek, çözümün yaygınlaşmasına katkı sunabilirsiniz. Öğretmen Ağı Yaratıcı Problem Çözme Programı ile ilgili güncel gelişmelerin paylaşıldığı Facebook Grubu'na buraya tıklayarak üye olabilirsiniz. Kitapçıkta yer alan atölye ve etkinlikleri uyguladıktan sonra buradaki formu doldurarak geri bildirimlerinizi iletirseniz çözümleri birlikte geliştirebiliriz.

Etkinliği Geliştirenler

Elif Emek Aslan (Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik), Pınar Yılmaz (İngilizce Öğretmeni), Serkan Özcan (Okul Öncesi Öğretmeni), Ezgi Beşenk (Fen ve Teknoloji Öğretmeni)